13:21 | 14.Nisan.2021
İklim değişikliğiyle mücadele politikalarının
güçlenmesi, fosil yakıt talebinin giderek azalması ve petrol fiyatlarındaki
düşüş petrol şirketleri ve yatırımcılarının stratejilerini dönüştürmelerini
sağlıyor.
Dünyanın en büyük petrol şirketleri giderek
hızlanan temiz enerji dönüşümüne ayak uydurabilmek için arka
arkaya yenilenebilir enerji yatırımları yapacaklarını açıklarken,
uzmanlara göre bu şirketlerin hayatta kalabilmesi için çağa ayak uydurmaları
gerekiyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, petrol
fiyatlarında son birkaç yıldır devam eden düşüş, iklim değişikliğiyle mücadele
politikalarının güçlenmesi ve finansman kriterlerinin buna göre şekillenmesi,
özellikle fosil yakıt şirketlerini dönüşüme mecbur bırakıyor.
Bu dönüşümün son örneklerinden biri, "petrol
fonu" olarak da bilinen ve 1,3 trilyon dolarla dünyanın en büyük devlet
fonu olan Norveç Varlık Fonu΄nun yenilenebilir enerji şirketi Orsted΄e ait
Hollanda΄da bulunan deniz üstü rüzgar enerjisi santralinin yüzde 50 hissesini
1,4 milyar avro karşılığında satın alması oldu. Bu yatırım, 2019΄da fosil yakıt
yatırımlarını sonlandırma kararı alan fonun temiz enerjideki ilk yatırımı
olarak öne çıktı.
Dünyanın en büyük petrol şirketleri arasında yer
alan BP, Royal Dutch Shell, Total, Equinor ve Eni temiz enerji dönüşümü
kapsamında emisyonlarını düşürmek için iddialı hedefler belirleyen şirketler
oldu.
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı΄nın
"Petrol Şirketleri ve Enerji Dönüşümü" raporuna göre, BP şu anda 2,5
gigavat seviyesinde olan yenilenebilir enerji kapasitesini 50 gigavata
çıkarmayı hedefliyor. Bu hedefe ulaşmak için gereken yatırım miktarının 60
milyar doları bulabileceği hesaplanıyor.
Total 2025΄e kadar 35 gigavat yenilenebilir enerji
kapasitesi oluşturmayı planlarken, İtalyan petrol şirketi Eni΄nin 2030΄a kadar
15 gigavat, 2050΄ye kadar ise 55 gigavat temiz enerji kapasitesi hedefi
bulunuyor.
Norveçli Equinor yenilenebilir enerjide 2035΄e
kadar yaklaşık 16 gigavata ulaşmayı, Royal Dutcy Shell ise 2030΄a kadar
hidrojen dahil temiz enerji teknolojilerine 3 milyar dolar yatırım yapmayı
hedefliyor.
Yenilenebilir enerji şirketleri sektörün en
büyükleri arasına girdi
ABD merkezi temiz enerji şirketi Next Era΄nın
piyasa büyüklüğü 150 milyar doları, Enel΄in ise 100 milyar doları aştı.
Iberdrola ve Orsted΄in piyasa büyüklükleri ise 80 milyar dolar seviyesine
ulaşırken, bu şirketler enerji sektörünün en büyükleri arasına girdi.
Öte yandan, geçen yıldan beri dünyayı etkisi altına
alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınını önlemek amacıyla uygulanan
kısıtlar, petrol ve kömür talebinde tarihin en büyük düşüşüne neden olurken,
yenilenebilir enerji yüzde 2 ile talep büyümesi görülen tek enerji sektörü
oldu.
Şirketler "hayatta kalmak" için dönüşüyor
Londra merkezli düşünce kuruluşu Carbon Tracker
Yatırım Bölümü Başkanı Henrik Jeppesen, AA muhabirine, küresel GDP΄nin yüzde
70΄ini oluşturan ülkelerde petrol, doğal gaz ve kömür üretiminin düşüşte
olduğunu belirterek, "Birçok ülke ve şirket, 2050 ve 2060 için net sıfır
emisyon hedefi açıklıyorlar. Petrol şirketleri hayatta kalmak için
yatırımlarını yenilenebilir enerjiye yöneltiyor. Petrol, gaz ve kömür üretimi
düşerken, aynı anda yenilenebilir enerji kaynakları giderek daha ucuz ve fosil
yakıtlara göre rekabet üstünlüğü sağlayan kaynaklar haline geliyor." diye
konuştu.
Jeppesen, yatırımlarını yenilenebilir enerjiye
dönüştüren şirketlerin başarılı olup olamayacağının zaman içinde görüleceğini
ifade etti.
Total, Equinor, ENI, Repsol, Shell ve BP gibi büyük
çaplı yenilenebilir yatırımları açıklayan şirketlerin temiz enerji şirketlerine
kıyasla geride kaldığını kaydeden Jeppesen, "Petrol şirketleri aslında
hali hazırda sermaye harcamalarının sadece yüzde 1 ila 5΄ini oluşturan miktarı
yenilenebilir enerjiye yatırırken, harcamalarının yaklaşık yüzde 95΄ini petrol
ve gaz üretimi oluşturuyor." bilgisini paylaştı.
Avrupalı petrol şirketleri dönüşümde öncü
Carbon Tracker Petrol ve Gaz Analisti Alex Dalman
ise düşen petrol ve gaz talebinin bu alandaki birçok yatırımın atıl kalmasına
yol açacağını dile getirdi.
Petrol devlerinin enerji dönüşümünün geleneksel iş
modelleri için ciddi riskler oluşturduğunun farkına vardığını aktaran Dalman,
şunları kaydetti:
"Aynı şekilde, yatırımcılar da petrol ve gaz
şirketlerinin büyük finansal kayıplardan kurtulmaları ve temiz enerji alanında
faaliyet göstermeleri için baskı oluşturuyor. Buna rağmen, şu anda
yenilenebilir enerji dönüşümüne odaklanan ağırlıklı olarak Avrupalı petrol
şirketleri fakat onların bile portföylerinde temiz enerji yatırımlarının payı
düşük. ABD΄li şirketler ise en ucuz petrolü üreterek ve emisyonlarını karbon
yutma teknolojileriyle azaltarak daha dirençli olmaya odaklanmış gibi
görünüyorlar. Yine de petrol ve gaz şirketleri 5-10 yıl öncesine göre daha
tedbirli ve fosil yakıt talebinin azalmaya başladığının giderek daha fazla
farkına varıyor."
Kaynak AA
Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.
Yıllar | Oca. | Şub. | Mar. | Nis. | May. | Haz. | Tem. | Ağu. | Eyl. | Eki. | Kas. | Ara. |
2024 | 35 | 40 | 30 | 17 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
2023 | 46 | 37 | 55 | 111 | 55 | 43 | 50 | 52 | 48 | 44 | 24 | 35 |
2022 | 80 | 89 | 110 | 58 | 77 | 91 | 54 | 50 | 49 | 62 | 60 | 59 |
2021 | 34 | 41 | 62 | 51 | 43 | 41 | 36 | 40 | 51 | 59 | 41 | 58 |
2020 | 13 | 7 | 28 | 71 | 51 | 38 | 27 | 14 | 29 | 32 | 41 | 43 |
2019 | 26 | 25 | 25 | 18 | 15 | 27 | 15 | 22 | 24 | 21 | 17 | 20 |
2018 | 17 | 30 | 22 | 13 | 32 | 19 | 20 | 19 | 41 | 43 | 46 | 37 |
2017 | 23 | 17 | 34 | 17 | 23 | 29 | 27 | 27 | 24 | 31 | 28 | 27 |
2016 | 23 | 34 | 21 | 41 | 27 | 29 | 7 | 25 | 13 | 27 | 26 | 26 |
2015 | 18 | 19 | 30 | 25 | 5 | 23 | 21 | 29 | 13 | 21 | 8 | 30 |
2014 | 18 | 13 | 21 | 19 | 18 | 13 | 9 | 15 | 9 | 11 | 22 | 23 |
2013 | 20 | 16 | 23 | 24 | 22 | 29 | 22 | 20 | 17 | 20 | 18 | 23 |
2012 | 22 | 34 | 49 | 30 | 24 | 27 | 26 | 23 | 13 | 17 | 9 | 25 |
2011 | 9 | 6 | 11 | 12 | 8 | 18 | 18 | 8 | 4 | 11 | 18 | 16 |
2010 | 14 | 14 | 15 | 10 | 8 | 7 | 14 | 5 | 12 | 4 | 7 | 26 |
2009 | 16 | 23 | 23 | 17 | 26 | 41 | 51 | 38 | 17 | 28 | 31 | 23 |
2008 | 3 | 5 | 3 | 2 | 2 | 8 | 7 | 11 | 8 | 17 | 28 | 15 |