09:41 | 14.Ekim.2021
Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren
Sendikası (EPGİS) Genel Başkanı Fesih Aktaş, ÖTV΄nin yeniden fiyatlara
yansıtılması yüzde 50΄ye yakın bir zam anlamına geleceğini söyledi.
Devletin eşel mobil sistemi ile akaryakıt
fiyatlarına zam yapılmasını önlemek için 31 milyar liralık vergi gelirinden
feragaz ettiğini belirten Aktaş, bu rakamın yıl sonuna kadar 46 milyar TL
seviyesine çıkmasının öngörüldüğünü hatırlattı. ÖTV΄nin yeniden fiyatlara
yansıtılmasını zayıf ihtimal gördüklerini de belirten Aktaş, bu durumda
fiyatlarda %50΄ye yakın zam gerekeceğini belirtti.
Aktaş, son dönemde artan yakıt fiyatlarına ilişkin
Foreks΄in sorularını yanıtladı.
Genel Başkan Fesih Aktaş΄ın değerlendirmeleri
şöyle:
"Şu anki durumu, Covid-19΄un enerji
piyasalarına yansıması olarak değerlendirebiliriz. Salgın döneminde ekonomik
hareketlilikle paralel azalan tüketim, küresel enerji üretiminde de arz
fazlasına neden olmuş, geçen yıl dünyamız petrol fiyatlarında rekor düşüşleri
yaşamıştı. Bu yıl aşının yaygınlaşması ve normalleşmeyle birlikte küresel
tüketim, hızlı bir geri dönüş yaşadı.
Gerek petrol gerekse doğalgaz üretimi, talebi
karşılamak için artışa geçse de yeterli arz oluşturulamadı. Arzın az, talebin ise
fazla olduğu piyasada fiyat yükselişi gerçekleşti. Ham petrol fiyatlarında ve
işlenmiş petrol ürünlerinden motorin ve benzinin uluslararası fiyatlarında
artış yaşandı. Yükseliş, Türkiye ve diğer ülkelerdeki yansımalarını kademeli
olarak göstermekte. Güçlü talep, yaklaşan kış ve bölgesel gelişmelerin enerji
fiyatları üzerinde oluşturabileceği etkileri yakından takip ediyoruz. Öte
yandan, ham petrol üreticisi ülke ve şirketlerin, geçen yılki tarihi seviyedeki
düşük fiyatlarla yaşadığı zararlarını, şu anda yükselen fiyatlara dayanarak
karşılama refleksi göstereceğini değerlendiriyoruz. Bu nedenle, ham petrolde
yıl sonu fiyat tahminimizi 85-90 dolar/varil seviyesine yükselttik."
Genel Başkan, akaryakıt fiyatlarında gidişata
ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
"Türkiye΄de akaryakıt fiyatları, uluslararası
ham petrol ve işlenmiş ürün fiyatları ile döviz kurundaki artış kaynaklı
yükselişe geçti. Son yıllarda bu yükselişin ekonomideki etkilerini
sınırlandırmak amacıyla eşel mobil uygulaması yürürlükte tutuldu. Bu uygulama
ile akaryakıt ürün fiyatına gelen zamlar, fiyatın içindeki ÖTV miktarından
otomatik olarak düşülerek satış fiyatları sabit tutuldu. Ancak, maalesef son
dönemde ürün fiyatlarındaki artış, toplam ÖTV miktarını aştı. Böylece akaryakıt
ürün fiyatlarındaki artışlar, satış fiyatlarına zam olarak yansıtılmaya
başlandı. Şu anda motorin ve LPG΄de durum bu şekilde. Benzin fiyatlarında ise
23 kuruşluk bir ÖTV marjı kaldı. Şu anki durumda, bu seviyenin üzerindeki her
artış, benzin satış fiyatlarında da artışa neden olacaktır. Örneğin, 25
kuruşluk bir artış, satış fiyatlarına 2 kuruş artış olarak eklenecek,
sonrasındaki artışlar birebir yansıyacaktır. Ham petrol fiyatında beklediğimiz
yıl sonu kapanış fiyatlamasının etkisi maalesef işlenmiş ürün fiyatlarına da etki
edecektir. Bunlar da vatandaşa zam olarak yansıyacaktır."
Yöneticinin ÖTV΄de eşel mobil uygulamasının
devamına ilişkin görüşleri ise şöyle:
"Devlet eşel mobil sistemiyle yaklaşık 31
milyar lira ÖTV ve buna bağlı olarak KDV gelirinden feragat ederek ya da vaz
geçerek, hem vatandaşların zamlardan daha az etkilenmesini hem de taşımacılığın
dolayısıyla tüm ekonominin sürdürülebilirliğini korumaya çalıştı. Açıklanan
enflasyon ile mücadele kapsamında vergi tedbirleri notlarında yıl sonuna kadar
bu feragatin 46 milyarı lirayı aşacağı belirtilmişti. Devletin gelirlerinde
büyük öneme sahip akaryakıt vergilerinden ne kadar daha feragat edilebileceği
sorusu bizim yanıtlayabileceğimiz bir soru değil. Ancak ihtimalleri
değerlendirdiğimizde, iki seçenek ortaya çıkıyor. Ya radikal bir karar alarak
benzinde litrede 2 lira 30 kuruş, motorindeki 2 lira 56 kuruş ve LPG΄deki 1
lira ve buna bağlı KDV miktarı da eklenerek akaryakıt satış fiyatlarına
yansıtılır, ki bu fiyatlarda yüzde 50΄ye yakın bir zam anlamına gelir, ya da bu
rakamların getireceği vergisel feragate devam edilir. Her iki yöntem de keskin
bıçağın iki tarafı olarak tanımlanabilir. Çünkü artış, keskin bir enflasyonist
etki ve halk tepkisi getirir, artış yapmamak ise ciddi oranlarda gelirden
vazgeçiş anlamına gelir. Halen eşel mobile rağmen, ÖTV΄yi de eriterek fiyatları
artışa geçiren ham petrol fiyatlarının ve kur etkisinin hissedildiği bir
dönemde, 1΄inci seçeneğin zayıf ihtimal olduğu görüşündeyiz. Ancak zorunluluk
durumunda ise mayıs ayındaki gibi ÖTV de bir seferlik artış yapılabilir."
Aktaş, enerjide dönüşüm sürecine dair görüşlerini
şöyle belirtti:
"Küresel ölçekte bakıldığında, dünya bir
taraftan küresel ısınmayla mücadele kapsamında fosil yakıtları kısarak
emisyonları azaltma hedefinde, diğer taraftan ise küresel ekonominin ihtiyaç
duyduğu enerjinin üretilmesi meselesi gündemde ve talep giderek artıyor. Son
dönemde, Covid-19 sonrası küresel ekonominin tüketim talebine yetişmeye çalışan
Çin, emisyon baskıları nedeniyle kömür tüketimini kısarak doğalgaza yüklendi.
Kış öncesinde ülkelerin doğalgaz depolarını hazır tutma çabası da eklenince,
tavan yapan taleple birlikte doğal gaz fiyatları katlandı.
Fosil yakıt fiyatlarının yükseldiği dönemlerde
yenilenebilir enerji yatırımlarında karlılığın arttığı bir gerçek. Petrol ve
gaz fiyatlarının şu anki seviyesinde seyredeceği senaryoda yenilenebilir
yatırımlarında artış yaşanacaktır. Ancak şu da bir gerçek ki, bireylerin,
şirketlerin ya da ülkelerin enerji talepleri arttıkça enerji üretiminde de
artış bir zorunluluk olacak.
Öte yandan, yenilenebilir santrallerin güneş açmadığında ya da rüzgâr esmediğinde, doğası gereği yaşadığı üretim dalgalanması, yine kömür, doğalgaz ve nükleer santraller gibi baz santrallerin desteğiyle dengelenmek zorunda. Şüphesiz ki, bu denklemde yenilenebilir kaynakların payı ne kadar yüksek olursa, bu kaynakların kapasitesinin üzerindeki talepler için hazırda tutulan fosil kaynaklı santrallerin payı da ne kadar düşük olursa o kadar iyi. Küresel enerji üretim metotlarının emisyon hedeflerinin de etkisiyle optimum seviyede yenilenebilir kaynaklara yöneleceğini, ancak bunun hedeflenenden uzun süreceğini düşünüyoruz."
Kaynak : foreks.com
Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.
Yıllar | Oca. | Şub. | Mar. | Nis. | May. | Haz. | Tem. | Ağu. | Eyl. | Eki. | Kas. | Ara. |
2024 | 35 | 40 | 30 | 17 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
2023 | 46 | 37 | 55 | 111 | 55 | 43 | 50 | 52 | 48 | 44 | 24 | 35 |
2022 | 80 | 89 | 110 | 58 | 77 | 91 | 54 | 50 | 49 | 62 | 60 | 59 |
2021 | 34 | 41 | 62 | 51 | 43 | 41 | 36 | 40 | 51 | 59 | 41 | 58 |
2020 | 13 | 7 | 28 | 71 | 51 | 38 | 27 | 14 | 29 | 32 | 41 | 43 |
2019 | 26 | 25 | 25 | 18 | 15 | 27 | 15 | 22 | 24 | 21 | 17 | 20 |
2018 | 17 | 30 | 22 | 13 | 32 | 19 | 20 | 19 | 41 | 43 | 46 | 37 |
2017 | 23 | 17 | 34 | 17 | 23 | 29 | 27 | 27 | 24 | 31 | 28 | 27 |
2016 | 23 | 34 | 21 | 41 | 27 | 29 | 7 | 25 | 13 | 27 | 26 | 26 |
2015 | 18 | 19 | 30 | 25 | 5 | 23 | 21 | 29 | 13 | 21 | 8 | 30 |
2014 | 18 | 13 | 21 | 19 | 18 | 13 | 9 | 15 | 9 | 11 | 22 | 23 |
2013 | 20 | 16 | 23 | 24 | 22 | 29 | 22 | 20 | 17 | 20 | 18 | 23 |
2012 | 22 | 34 | 49 | 30 | 24 | 27 | 26 | 23 | 13 | 17 | 9 | 25 |
2011 | 9 | 6 | 11 | 12 | 8 | 18 | 18 | 8 | 4 | 11 | 18 | 16 |
2010 | 14 | 14 | 15 | 10 | 8 | 7 | 14 | 5 | 12 | 4 | 7 | 26 |
2009 | 16 | 23 | 23 | 17 | 26 | 41 | 51 | 38 | 17 | 28 | 31 | 23 |
2008 | 3 | 5 | 3 | 2 | 2 | 8 | 7 | 11 | 8 | 17 | 28 | 15 |