11:29 | 11.Ocak.2022
Koronavirüs salgınıyla sarsılan dünya ekonomisi
yaralarını sarmaya çalışırken, küresel enerji krizinin bu yıl da devam ederek
ekonomik toparlanmayı etkileyeceği öngörülüyor.
Enerji talebinde tarihi düşüşe neden olan Covid-19 salgını,
kapanmaların ardından tekrar açılan ekonomilerin hızla artan petrol, doğal gaz
ve kömür talepleri karşısında fosil yakıt piyasalarında
şiddetli dalgalanmalara yol açtı.
Enerji talebinin düşmesiyle yatırımlar durma
noktasına geldi, çok sayıda işçi işini kaybetti ve tedarik zincirlerinde
dalgalanmalar başladı.
Salgın döneminde düşen enerji üretimi henüz ivme
kazanmadan talebin hızla artması, enerji fiyatlarını Avrupa ve ABD gibi
bölgelerde rekor seviyelere çıkararak piyasalarda aksaklıklara neden oluyor.
Söz konusu enerji krizi, salgın döneminde istihdam
kaybıyla mücadele eden ülkelerin yüksek fiyatlar nedeniyle daha da zarar
görmesine yol açıyor.
Petrolde denge yılın ikinci yarısında gelebilir
Dünyanın en yaygın fosil kaynaklarından petrolde
fiyatlar, 2020΄de son zamanların en dalgalı seyrini göstererek küresel
piyasaları olumsuz etkiledi.
Salgın nedeniyle uygulanan kısıtlamalar sonrası 20
Nisan 2020΄de WTI tipi ham petrolün varil fiyatı yüzde 300΄ün üzerinde değer
kaybederek eksi 37,63 seviyesine kadar indi. 2020 sonu itibarıyla Brent tipi
ham petrolün fiyatı ise varil başına 2015΄ten bu yana en düşük seviye olan 42
dolara geriledi.
Normalleşme sürecinde petrol talebinin
hızla artmasına rağmen Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve Rusya önderliğindeki OPEC dışı
bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC grubu üretimlerini aynı hızda artırmak
konusunda temkinli davranmayı tercih etti.
Brent türü ham petrolün varil fiyatı 2021΄de
ortalama yüzde 53, WTI türü ham petrolün varil fiyatı ise yüzde 57 ile 2009΄dan
bu yana en yüksek artışını gerçekleştirdi.
Fiyatların varil başına 85 dolar seviyesini
aşmasının ardından ABD, Çin, Hindistan, Güney Kore ve
Birleşik Krallık, stratejik petrol rezervlerinden bir kısmını piyasaya sürmeye
karar verdiklerini duyurdu. Ancak söz konusu kararın etkisi sınırlı kaldı
ve Brent petrol 2021΄i
77 dolar bandında kapattı.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi tarafından Aralık
2021΄de yayımlanan raporda, geçen yıl boyunca petrol talebinin, arzı günlük 1,7
milyon varil aştığı ifade edildi.
Bu durumun 2022΄nin ilk yarısında da devam
edeceğine işaret edilen raporda, arz-talep dengesinin ancak yılın ikinci
yarısında sağlanabileceği ve bunun petrol fiyatlarında yukarı yönlü baskı yaratacağı
kaydedildi.
JP Morgan΄ın Aralık 2021΄de yayımladığı raporda ise
petrol fiyatlarının OPEC ΄in üretim kısıntıları nedeniyle bu yıl varil başına
125 dolar seviyesine kadar çıkabileceği tahminine yer verildi.
Petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle, ABD΄de benzin fiyatları
geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 61 artışla 2014΄ten bu yana en yüksek
seviye olan galon başına 3 dolara ulaştı.
Aynı dönemde, dünyanın en büyük petrol
üreticilerinden Rusya΄da benzinin fiyatı yüzde 8,7, İngiltere΄de yüzde 23,
Japonya’da yüzde 20, İtalya΄da da yüzde 15 artış gösterdi.
Avrupa΄da doğal gaz fiyatları tarihi rekor kırdı
Avrupa΄nın enerji üretiminde kömürden doğal gaz
ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesi, kıtada derin
bir enerji krizinin başlangıcı oldu.
Yeşil enerji dönüşümü nedeniyle uygulanan
politikalar, Avrupa΄nın özellikle doğal gaza bağımlılığını son 10 yılda önemli
oranda artırdı.
Doğal gaz tüketimindeki artış ise ağırlıklı olarak
Rusya΄dan ithalat, Norveç΄in üretimi ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG)
tedarikiyle sağlandı.
Ekonomilerin açılmasıyla oluşan güçlü talep, LNG
piyasalarında Asya ülkeleriyle yaşanan rekabet ve Rusya΄nın sevkiyatları
artırmaması nedeniyle doğal gaz fiyatlarında rekor artışlar yaşandı.
Avrupa΄da ocak vadeli doğal gaz kontratları geçen
ayın sonunda megavatsaat başına 180 avro seviyesini aşarak rekor kırdı.
Avrupa
Birliği (AB) Enerji Regülatörleri İşbirliği Ajansı raporunda,
kıtada doğal gaz fiyatlarının geçen yıl ekimde nisana göre yüzde 400 arttığı,
buna bağlı olarak elektrik fiyatlarının da yüzde 200 arttığı kaydedildi.
Yetkililer, kış sezonunun soğuk geçmesi halinde
kıtadaki enerji krizinin daha da derinleşebileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
Öte yandan, Çin ve
Japonya΄nın başını çektiği dünyanın en çok LNG tüketilen bölgesi Asya΄da spot
fiyatlar geçen yıl yüzde 230 artış gösterdi.
Kömür talebi rekor fiyatlara rağmen sürecek
Dünyanın en büyük enerji tüketicisi konumunda
bulunan Çin΄de de arz talep dengesizliğinden kaynaklanan enerji krizi nedeniyle
sert tasarruf tedbirleri alınırken, Pekin ve Şangay gibi nüfusu yoğun şehirler
dahil olmak üzere ülkede planlanmış elektrik kesintileri uygulandı.
Ülke çapında uygulanan kesintiler çok sayıda
fabrikanın kapanmasına neden oldu. Bu durum, bazı şehirlerdeki internet erişimi
ve trafik ışıklarını
da etkileyerek hayatın her alanına yansıyan olumsuzlukları beraberinde getirdi.
Elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 60,8΄ini
kömürden sağlayan Çin΄in enerji sektöründeki sorunlarda, özellikle kömür
arzındaki yetersizlik ve rekor seviyeye ulaşan fiyatlar önemli rol oynadı.
Uluslararası Enerji Ajansı raporunda Çin΄deki
enerji krizine işaret edilerek, kömür talebinin 2021΄in ilk yarısında hızla
arttığı ve bu nedenle fiyatlarda sert yükselişler yaşandığı belirtildi.
Raporda, kömür fiyatlarının ton başına 298 dolarla
Ekim 2021΄de tarihin en yüksek seviyesine ulaştığının ancak küresel doğal gaz
ve LNG talepleri nedeniyle talebin bu yıl da devam edeceğinin altı çizildi.
Kaynak : TRT Haber
Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.
Yıllar | Oca. | Şub. | Mar. | Nis. | May. | Haz. | Tem. | Ağu. | Eyl. | Eki. | Kas. | Ara. |
2024 | 35 | 40 | 27 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
2023 | 46 | 37 | 55 | 111 | 55 | 43 | 50 | 52 | 48 | 44 | 24 | 35 |
2022 | 80 | 89 | 110 | 58 | 77 | 91 | 54 | 50 | 49 | 62 | 60 | 59 |
2021 | 34 | 41 | 62 | 51 | 43 | 41 | 36 | 40 | 51 | 59 | 41 | 58 |
2020 | 13 | 7 | 28 | 71 | 51 | 38 | 27 | 14 | 29 | 32 | 41 | 43 |
2019 | 26 | 25 | 25 | 18 | 15 | 27 | 15 | 22 | 24 | 21 | 17 | 20 |
2018 | 17 | 30 | 22 | 13 | 32 | 19 | 20 | 19 | 41 | 43 | 46 | 37 |
2017 | 23 | 17 | 34 | 17 | 23 | 29 | 27 | 27 | 24 | 31 | 28 | 27 |
2016 | 23 | 34 | 21 | 41 | 27 | 29 | 7 | 25 | 13 | 27 | 26 | 26 |
2015 | 18 | 19 | 30 | 25 | 5 | 23 | 21 | 29 | 13 | 21 | 8 | 30 |
2014 | 18 | 13 | 21 | 19 | 18 | 13 | 9 | 15 | 9 | 11 | 22 | 23 |
2013 | 20 | 16 | 23 | 24 | 22 | 29 | 22 | 20 | 17 | 20 | 18 | 23 |
2012 | 22 | 34 | 49 | 30 | 24 | 27 | 26 | 23 | 13 | 17 | 9 | 25 |
2011 | 9 | 6 | 11 | 12 | 8 | 18 | 18 | 8 | 4 | 11 | 18 | 16 |
2010 | 14 | 14 | 15 | 10 | 8 | 7 | 14 | 5 | 12 | 4 | 7 | 26 |
2009 | 16 | 23 | 23 | 17 | 26 | 41 | 51 | 38 | 17 | 28 | 31 | 23 |
2008 | 3 | 5 | 3 | 2 | 2 | 8 | 7 | 11 | 8 | 17 | 28 | 15 |