EPDK΄nın geçtiğimiz hafta yaptığı toplantıda karara bağlanan kapsamlı düzenlemeye göre, akaryakıt haricinde kalan solvent, madeni ve baz yağlar, asfalt, solvent nafta gibi petrol ürünleri ile atık yağlar, atık solventler, bitkisel atık yağlar ve bunların geri kazanımı sonucu elde edilen ürünler akaryakıt olarak satışa arz edilemeyecek ve satılamayacak. Bu ürünler akaryakıt olarak bulundurulamayacak, satın alınamayacak ve kullanılamayacak. 

Yolda satana 739 bin lira ceza 

Yapılacak denetimlerde satılan madeni yağın üreticisinin tespit edilemediği durumlarda, kullanıcı 30 gün içerisinde üreticisine veya ürünü tedarik ettiği gerçek veya tüzel kişiye ait isim, fatura, adres gibi bilgileri yazılı olarak Kuruma veya Kurum adına denetim yapmakla yetkili kişilere beyan etmeyen kişiler madeni yağ üreticisi olarak kabul edilecek. Böylece madeni yağ lisansı olmadan satın yapan bu kişiler hakkında Kanunun 19 uncu maddesi uyarınca işlem yapılacak. Bu hüküm gereği yolda akaryakıt olarak yağ satanlara bu yıl için belirlenen 739 bin 666 TL ceza uygulanacak.

Satıcı da kullanıcı da sorumlu

Madeni yağ üreticileri ve ithalatçıları piyasaya sunumunu yaptıkları madeni yağların amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde öncelikli olarak bu durumu Kuruma bildirmekle yükümlü kılındı. Bu hüküm gereği madeni yağ üreticileri ürünlerini sattıkları kişilerin eylemlerinden bir başka değişle akaryakıt olarak satılan ürünlerinden sorumlu olacak ve EPDK bu kişilere cezai işlem uygulayacak. 

Satışa düzenleme

EPDK madeni yağların piyasada izlenebilirliğinin sağlanabilmesi, akaryakıt olarak kullanımının engellenmesi amacıyla madeni yağların İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatına sahip yerlerin dışında satışını da yasaklandı.  

EPDK Başkanı Hasan Köktaş yaptığı açıklamada, “Bu düzenleme ile madeni yağ satışında işini dürüstçe, yasaya ve mevzuata uygun yapanlara herhangi bir zarar vermiyoruz, onların aleyhine bir düzenleme getirmiyoruz. Ancak madeni yağ satışı adı altında akaryakıt kaçakçılığı yapanlara, çevreye zarar ve tehlike saçanlara karşı yasal sınırlarımız içinde mücadele veriyoruz” dedi. 

Özellikle 10 numaralı yağın yasadışı olarak üretilip satıldığı yerlerin gerekli izinleri olmadığı için kapatılmasının önemli olduğuna dikkat çeken Köktaş şunları söyledi: 

“Biz madeni yağların nerede ve nasıl satılacağı konusunda gerekli düzenlemeyi yaptık. Bundan sonra özellikle yerel yönetimlerin bu konuya daha duyarlı olmasını ve mevzuatı uygulamasını bekliyoruz. Ayrıca kanunen akaryakıt ve vergi kaçakçılığı ile mücadele eden kurumların da bu kesimlere göz açtırmaması lazım.”

Tebliğ’de yer alan önemli hususlardan bazıları şöyle:

Madeni yağların ambalajında yer alacak bilgilerin ayrıntılı bir şekilde belirtildiği tebliğle, madeni yağların yalnızca işyeri açma ve çalışma ruhsatlı yerlerde satılabileceği ve akaryakıt harici petrol ürünlerinin akaryakıt olarak satışa sunulamayacağı, satın alınamayacağı ve kullanılamayacağı hükme bağlanıyor.

Tebliğ uyarınca 1 litre ve altındaki ambalaj türleri hariç tüm ambalaj türlerinde şu bilgiler yer alacak:

Lisans sahibi gerçek veya tüzel kişinin adı, Kurumdan aldığı lisans numarası, 

Lisanslı üretim tesisinin açık adresi,

Üretimi yapılan madeni yağın 12 haneli (GTİP) Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon numarası,

Lisans sahibi tarafından Kuruma ibraz edilen tescilli marka ve tescil numarası,

Üretimi yapılan madeni yağın üretim tarihi, üretim seri numarası ve/veya parti kod numarası,   

Üretimi yapılan madeni yağın adı,

Üretimi yapılan madeni yağın tipik özelliklerini (TBN, Viskozite İndeksi, Akma noktası, Yoğunluk, Parlama noktası vb.) tanımlayan ve performans seviyelerini belirleyen bilgiler,

Üretimi yapılan madeni yağın kullanımına ilişkin sağlık, emniyet ve çevre bilgileri,

Üretimi yapılan madeni yağın kullanım yerine ve ürün bileşenlerine ilişkin bilgiler  

Üretimi yapılan madeni yağa ait ilgili TSE Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi ve/veya TSEK Uygunluk Belgesi numarası,

Ambalajlı madeni yağın brüt ve net miktarına ilişkin bilgiler.

Madeni yağların ambalajı üzerinde, madeni yağın satışı için sergilenmesinde ve reklamlarında kullanılan metinler, isimler, ticari marka, resimler, figüratif desenler veya diğer şekillerde, yanıltıcı ifadeler kullanılamayacak.   

Madeni yağ üreticileri ve ithalatçıları, piyasaya sunumunu yaptıkları madeni yağlar için Güvenlik Bilgi Formları oluşturmak ve madeni yağ üreticileri bu formları lisans başvurusunda Kuruma ibraz etmek zorunda olacaklar. Bu amaçla oluşturulan Güvenlik Bilgi Formları yapılacak denetimlerde, yetkili kişilere ibraz edilmek üzere saklanacak.  

Ayrıca madeni yağ üreticileri üretimini ve satışını yaptıkları madeni yağlar için Üretim, Satış, Stok ve İthalat Formlarını, madeni yağ ithalatçıları ise piyasaya sunumunu yaptıkları madeni yağlar için ise İthalat, Satış ve Stok bilgi formlarını oluşturacaklar. Madeni yağ üreticileri ve madeni yağ ithalatçıları oluşturdukları bu formları, üçer aylık dönemler itibariyle izleyen ayın 15. günü akşamına kadar yazılı ve elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığına gönderecekler. Güvenlik Bilgi Formları ile birlikte Üretim, İthalat, Satış ve Stok Formları oluşturulmayan madeni yağlar hiçbir şekilde piyasaya sunulamayacak. 

Madeni yağ üreticileri, lisansında, TSE Türk Standartlarına Uygunluk Belgesine ve/veya TSEK Uygunluk Belgesine ait ilgili standart numarası kayıtlı olmayan madeni yağların üretimini yapamayacak.  

Madeni yağ üreticileri, temin ettikleri baz yağları madeni yağ üretim faaliyetinin haricinde doğrudan ve/veya bir başka katıkla karıştırarak baz yağ olarak piyasaya sunamayacak, ticari faaliyete konu edemeyecek.

Akaryakıt haricinde kalan petrol ürünleri (solvent, madeni ve baz yağlar, asfalt, solvent nafta vb.) ile atık yağlar, atık solventler, bitkisel atık yağlar ve bunların geri kazanımı sonucu elde edilen ürünler, akaryakıt olarak satışa arz edilemeyecek ve satılamayacak, akaryakıt olarak bulundurulamayacak, bu özelliği bilinerek akaryakıt olarak satın alınamayacak, kullanılamayacak. Madeni yağ üreticileri ve ithalatçıları piyasaya sunumunu yaptıkları madeni yağların amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde öncelikli olarak bu durumu Kuruma bildirmekle yükümlü olacak.

Madeni yağlar; ilgili diğer mevzuat uyarınca yetkili olan idarelerden usulüne uygun olarak alınmış, gerekli izine, onaya ve durumuna uygun İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatına sahip olan yerlerin dışında hiçbir şekilde satışa sunulamayacak, depolanamayacak veya bu amaçla bulundurulamayacak.  

Madeni yağların üretimi, dolumu ve ambalajlanması lisanslı tesislerde yapılacak. Madeni yağ üreticileri, lisanslı tesislerinde lisans sahibi adına alınmış marka tescil belgesi kapsamındaki madeni yağların üretimini yapacaklar. Madeni yağ lisansı sahipleri lisans kapsamındaki tesislerinin haricinde başka bir tesiste madeni yağ üretimi yapamayacak.

Madeni yağ üreticileri lisanslarında gerekli tadil işlemini yapmadan, lisansta kayıtlı olan miktarın üzerinde baz yağ temini yapamayacak ve madeni yağ üretemeyecek.