ŞİRKETİNDEN BORÇ PARA ÇEKENE HAPIS

Yeni  Türk Ticaret Kanunu (uzatma olmadığı takdirde), 1 Temmuz 2012’den itibaren yürürlüğe girecek.

Kanun’un getirdiği en önemli yeniliklerden biri de; “şirket ortakları ve yakınlarının, şirkete borçlanmalarının yasaklanmış olması” ile ilgili.

NASIL BİR YASAK?

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 358. maddesine göre;

Anonim ve limited şirketlerde, pay sahibi ve ortaklar, şirkete borçlanamayacaklar. Daha açık bir anlatımla, “şirketten borç para” çekemeyecekler.

Daha önce çektikleri borç paraları da 1 Temmuz 2015’e kadar yani yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren “üç yıl içinde” nakdi ödeme şeklinde “iade” edecekler.

Şirket yönetim kurulu üyesi ve onun alt ve üst soyu, eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları ile kendisinin ve söz konusu yakınlarının ortağı olduğu şahıs şirketleri ve en az yüzde 20’sine katıldıkları sermaye şirketleri, şirkete nakit ve ayın olarak borçlanamayacaklar (YTTK Md. 395).

Bu yasaklamaya uymayanlara yani şirketten borç para çekenlere, 300 günden az olmamak üzere “adli para cezası” uygulanacak (YTTK Md. 562). 300 günlük ceza da, günlük 20-100 TL hesabıyla 6-30 bin TL arasında olacak.

YASAĞIN DAHA AĞIRI ZATEN VAR

Şirket ortakları ve yakınlarının, şirketten para çekmeleri yani şirkete borçlanmaları halinde, Yeni TTK ile getirilenden daha ağır parasal yaptırım, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda zaten vardı.

Hürriyet’te, 6 Ekim 2010 tarihinde “Bir Koyundan Dört Post Vergisi” başlığı altında açıkladığımız gibi, bu durum “transfer fiyatlandırması yolu ile örtülü kazanç dağıtımı” olarak kabul ediliyor (KVK Md.13/6). Yaptırımı ise;

1. Çekilen paraya faiz yürütülmesi sonucu alınan kurumlar vergisi (%20),

2. Olayın kâr dağıtımı olarak kabulü ve kâr dağıtımı stopajı (%15),

3. Ortaklarca kâr payının beyanı ve gelir vergisi ödenmesi.

4. Borç paranın faizi üzerinden yüzde 18 KDV alınması (Gider Vergileri K. Md. 28/3).

Ayrıca vergilerin bir katı “vergi ziyaı cezası” uygulanıyor.

Görüldüğü gibi, Yeni Türk Ticaret Kanunu ile getirilenin çok daha ağırı olan ve tutarı on milyonlarca lirayı bulabilen parasal yaptırım, yasalarımızda zaten var.

BİR DE HAPİS CEZASI

Şirket ortakları özellikle son yıllarda, şirketten borç para çekme olayına karşı çok dikkatli hareket ediyorlar. Nedenine gelince, tespiti halinde çok sayıda vergi ve cezalar uygulanıyor.

Borç para çekilmesi durumunda muhasebeci ya da mali müşavir, o paraya “hem faiz hem de KDV” uyguluyor.

Yeni TTK ile şirkete borçlanan ortaklar ve yakınlarına, 6-30 bin liradan az olmayacak şekilde ceza kesilmesi olayında, bir “borçlanma tabanı” getirilmemesi yanlış olmuş. Buna göre, şirkete örneğin 500 lira veya 5 bin lira borçlanan ortağa 30 bin lira “adli para cezası” kesileceği, bu parayı ödemeyenin de hapse gireceği anlamı çıkıyor. Bu ise ticari hayatın olağan akışına aykırı.

Şirkete borçlanma ile ilgili düzenlemenin, vergi yasaları ve Türkiye gerçekleri ile uyumlu olarak yeniden düzenlenmesinde yarar var.

İnternet sitesi olmayan şirket yöneticisine hapis

YENİ Türk Ticaret Kanunu’na göre; her sermaye şirketi, bir internet sitesi açmak zorunda (YTTK Md. 1524). Siteyi açmak yetmiyor, bu sitede şirketle ilgili “çok özel ve sır niteliğinde” birçok bilginin de paylaşılması gerekiyor.Bu zorunluluğa uymayanlara hem “hapis” cezası hem de “adli para cezası” var.

YAYIMLANACAK İÇERİKLER

Yasa’nın 1524. maddesine göre, internet sitesinde yayımlanacak içeriklerin bazıları şunlar:

ü  Şirketle ilgili olup, pay sahibini, küçük yatırımcıyı, alacaklıyı ve şirkette menfaati olan kişiyi ilgilendiren tüm bilgiler,

ü  Şirketin yıl sonu ve ara dönem finansal tabloları ile birleşme, bölünme bilançoları, özel amaçlarla çıkarılan bilançolar,

ü  Yönetim kurulunun yıllık raporu,

ü  Yönetim kurulu başkan ve üyeleriyle yöneticilere ödenen her türlü paralar, temsil ve seyahat giderleri,

ü  Denetleme raporları (denetçi, özel denetçi ve işlem denetçisi raporları),

ü  Genel kurula ait olanlar dahil, her türlü çağrılara ait belgeler, raporlar ve yönetim kurulu açıklamaları,

ü  Tasfiyeye ilişkin ilanlar,

ü  Şirketçe kanunen yapılması gereken ilanlar.   

EN AZ ALTI AY    

Türk Ticaret Kanunu ve ilgili diğer kanunlarda veya idari düzenlemelerde, daha uzun bir süre öngörülmedikçe, şirketin internet sitesine konulan bir içerik, üzerinde bulunan tarihten itibaren “en az altı ay süreyle” internet sitesinde kalacak.Aksi halde konulmamış sayılacak. Finansal tablolar için bu süre beş yıl olacak. İnternet sitesinin bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmış bölümü, herkesin erişimine açık olacak.

HEM PARA HEM DE HAPİS CEZASI

Yeni Türk Ticaret Kanunu 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmekle birlikte, internet sitesine ait hükümler içeren 1524. madde, 1 Temmuz 2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

Yürürlük tarihinden yani 1 Temmuz 2013’ten itibaren üç ay içinde internet sitesini oluşturmayan veya “bilgi toplumu” hizmetlerini uygulamayan şirket yöneticileri, 6 aya kadar hapis ve 300 güne kadar, bilgiler usulüne uygun şekilde koyulmadığı durumlarda da 3 aya kadar hapis ve 100 güne kadar adli para cezasına çarptırılacak (Yeni TTK Md. 562/12).

Şu anda web adresine sahip şirket sayısı 130 bin civarında. Özellikle küçük ölçekli şirketlerin yüzde 90’ının web sitesi yok.Şu anda iki yıla yakın süre olduğu için şirketlerin web sitesi konusunda endişe edecekleri bir durum yok.

TİCARİ SIRLAR

İnternet sitesinde açıklanması istenen bilgilerin bir kısmı ticari sır niteliğinde. Bir kısmı da vergi mahremiyeti ile çelişiyor.Bir şirketin, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile yöneticilerine ödediği ücret ve her türlü ödemenin, herkes tarafından bilinmesi, bazı sakıncalar yaratabilir. Aynı şekilde şirketin finansal tabloları, özel amaçlarla çıkarılan bilançoları ve diğer finansal tabloları, bunların dip notlarının açıklanması, rakip firmalara şirkete ait özel ve sır niteliğindeki bilgilerin verilmesi sonucunu da doğurur.

Bu bilgiler, halka açık şirketler için gerekli olabilir ama Türkiye’deki şirketlerin yüzde 99’u aile şirketi olduğu için, herkes tarafından bilinmesi sorunlar yaratabilir. Bu nedenle, Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan “internet sitesi” ile ilgili düzenleme gözden geçirilmeli.  

Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.