Kayıt dışı akaryakıt, yıllardan bu yana süregelen bir konu. Bu konuyu ortadan kaldırmak, yani devletin vergi kaybının önlenmesi ve haksız rekabetin sonlandırılması adına kayıt dışı akaryakıtın ülkeye girişi önlenmek isteniyor.

Bu konuda kanun çıktığından beri veya EPDK kurulduğundan bu yana sürekli çalışmalar yapılıyor. Sektörü disipline ederek önce kendi içindeki olumsuzlukları ve boşlukları kapatarak bu konunun bir anlamda önüne geçmek sözkonusuydu. Bu adımlar da atıldı.

Daha önce de akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele komisyonları kurulup tespitler yapıldı. Sektörün tüm taraflarıyla devlet, birlikte araştırmalar yapıp raporlar yayınladı. Bu raporlarda da kayıt dışı ürünün nasıl ortaya çıktığı yer alıyor. 

Kayıt dışının nasıl ortaya çıktığının bir yolu da gümrükler. Bana sorarsanız, nakliyeci olmamama rağmen gümrüklerden girişteki depo muafiyetinin dört kez olması bile fazla. Burada bir popülizm hamlesi seziyorum. Bir araç, ayda kaç kez sefer yapabilir? Bunu ben değil elbette Uluslararası Nakliyeciler Derneği bilir.

                Muafiyeti aşan durumlara verilecek cezaları da çok doğru buluyorum. Çünkü devlet kaybettiği ÖTV’yi geri almak isteyecektir. Ancak bu durumların takibi önemli. Böyle bir karar aldığınız zaman, kararın sınır kapılarına intikali ve sonrasında da görevlilerin eğitimlerini tamamlaması bir süreç alacak. Kararın olumlu yanı, dışarıdan gelen ürünlerin önüne geçilmek istemesi. Bu konuda geçmişte bir olay da yaşadık. Ama tenekeyle ama katır sırtında, bu iş bir şekilde gerçekleşiyor. Ancak elbette düzelme yaşanacak. 

Ülkeye girişi yapılan yakıtlarda amaç her zaman nakliye giderlerinde tasarruf olmayabiliyor. Bu yakıt normal fiyattan da satılmak istenebiliyor. Bunun yanında bir de ithal edilen ürünün yağ veya motorin olup olmadığı konusu var. Artık bir şekilde bu konu da rapt-ı zapt altına alınmalı. Çünkü bu oyun ismini değiştirip içeriğini değiştirmeden pazara sunmaya döndü. 

Petrol türevlerinde ise uygunluk yazısı aranacak. Bu kararla ithal edilen ürünün petrol mü yoksa türevi mi olup olmadığı anlaşılacak.

Artık kararlılıkla kayıt dışının üzerine gidiliyor. Bununla birlikte siyasi ve sosyal problemler de hallolduğu zaman kayıt dışı tamamen yok olma sürecini yaşamaya başlayacak. Ancak cazip olduğu sürece bu iş olacak. Bu cazibeyi ortadan kaldırmalı.

Kayıt dışı ekonomiyle mücadele, birinci hedef olmalı. Akaryakıt sektörü için değil, tüm sektörler için bu hedef belirlenmeli. Bu sene yeni bir Türk Ticaret Kanunu çıkacak. Ticaret erbaplarının alışmadığı yenilikler yayınlanacak. Ancak dünya ile entegre bir sisteme geçilecek. Gittikçe evrak ihtiyacı ortadan kalkmalı. Yoksa sürekli birilerini bir şekilde kontrol ederek zaman geçirilir. Yapılması gereken elektronik faturalandırmaya geçmek. 

Zamanında yazarkasa için de aynı şeyi söylüyordum, halen daha söylüyorum; yazarkasa gereksizdir. Totalitazör var ve totalitazörle herşey görünür. Neden totalitazörle işi çözemedik? Çünkü fatura denen bir mevhum var. Eğer, fatura denen mevhum ortadan kaldırılsaydı ürünün kime nasıl verildiği önemsenmeyecek, sistem kendi kendine oturacaktı. 

Dünyanın hiçbir yerinde yakıt fişi, gider olarak gösterilmiyor. Birçok ülkede Maliye Bakanlıkları, firmaların faaliyet gösterdikleri segmentlere göre bir akaryakıt tüketim miktarı belirlemiş durumda. Bu miktarları, evraksız yazıp gönderiyorsun, olay bitiyor. 

Daha önce de defalarca söylediğimiz gibi kesinlikle vergi reformu yapılmalı. Yatırımcıya, yatırımının karşılığını rahatlıkla alabileceği bir ortam lazım ancak herşey belgeli olmalı.                

Bir diğer önemli konu da şu; kayıt dışını önlediniz. Ama kayıt dışının nesini önlediniz? Kayıt dışı gelir elde edilmesini önlüyorsunuz. Bunu önlediğiniz zaman devletin gelirleri artıyor. Buradaki elzem konu da giderlerin disipline edilmesi. 

Yani bu psikolojik bir olaydır. Siz herşeyi verirsiniz ancak diğer tarafta verdiğiniz paraların nasıl harcandığı konusunda söz sahibi olmalısınız. Demokratik ülkelerde bu konu, seçimlerle çözülüyor. Ödenen vergiler doğru harcanmıyorsa o hükümetler de bir daha seçilemiyor. 

Bugün esas önemli olan noktalar kayıt dışı ekonomiyle mücadele etmek, vergi reformunu yapmak ve gittikçe refaha doğru bir yol haritası çizmek. Yoksa kesimler arası farklılıklar olduğu sürece sosyal sıkıntılar da beraberinde gelecektir.

SİNAN ORHON

KAYNAK              PETROTURK

Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.