Bir kaç bayinin dolduruşuyla yapılan bir girişim şimdi birçok bayinin ciddi anlamda endişelenmesine neden oluyor. İntifalar 5 yıl olsun diye Ankara΄da her kapyı aşındıran isimler şimdi kendi istasyonlarının yeni sözleşmelerinden eksilecek sıfırların sıkıntısını taşıyor. Evet istasyonların intifalarının olası azalması sözleşme yenileme veya başka şirkete geçiş transfer ücretlerinde sıfırların eksilmesine, verilen ekstra değerlerin ve hizmetlerin verilmemesine yol açacak… Mesela 15 yıl için 10 milyon Amerikan Doları alan şehir içi bir istasyon 5 yıl için aynı rakamı veya en kötü ihtimalle 7.5 milyon Amerikan Doları΄nı alacağını tahmin ediyor… Daha doğrusu hayal ediyor diyelim… (Diyeceksiniz ki, 10 milyon Amerikan Doları verilen istasyona 5 yıl için 3,3 milyon Amerikan Doları verilir zaten. Hesap bilmediğimi zannetmeyin. O rakamlar bile hayal olacak.) Bayiler kendilerini kandırmasın… Bu rakamlar artık hayal olacak… Dönelim taşra istasyonlarına, ΄Biz zaten böyle rakamları rüyamızda görüyoruz diyen΄ istasyonlara…Onlar da son yıllarda özellikle yeni kurulan dağıtım şirketleri sayesinde gerek giydirme ve ekipman gerekse mali destek anlamında şanslı bir dönem geçirdiler. Aynı şekilde onlar için de, daha zorlu bir süreç başlayacak. Taşradaki istasyonlar ekipmanlarını bile kendi almaya başlarsa şaşmamak gerek… Gelin Türkiye΄den önce, dünyada sistem nasıl işliyor bakalım… Avrupa ve özellikle Amerika΄da istasyonların pek çoğu şirketlerin malı. Şirketler bu istasyonları ya kendileri işletir ya da herhangi bir işletmeciye verip işlettirir. Bu nedenle işleticinin parasının olmasına gerek olmaz. İşletici dürüst çalıştığı sürece bir anlamda maaşlı bir iş gibi faaliyetini sürdürür. Amerika΄ya çalışmaya giden Türklerin, ilk gittiklerinde genellikle istasyon işletmeciliği yaptıkları bilinen bir gerçektir. Yurtdışındaki sistem COCO (Company Owned-Company Operated / Şirket Mülkü-Şirketçe İşletilen) veya CODO (Company Owned-Dealer Operated / Şirket Mülkü-Bayinin İşlettiği)΄dur. Oysa ülkemizdeki istasyonların yüzde 99΄u istasyon sahiplerinin kendi malıdır. Yani Türkiye΄de sistem DODO (Dealer Owned-Dealer Operated / Bayi Mülkü-Bayinin İşlettiği)΄dur. Bayiler Türkiye΄de bir güçtür. Akaryakıt bayisi olmak Türkiye΄de bir itbar sembolüdür. Türkiye΄de bu sektöre girenler, şehirlerin en önemli arterlerinde milyon dolar değerindeki arazilerini bu işe yatırmakta ve dolayısıyla da kar etmek istemektedir. Zaten 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu΄nun hazırlanış aşamasında TBMM΄de bayi kanadını ciddiye almış ve Türkiye΄deki sistemin yani DODO΄nun da etkisiyle bir dağıtım şirketinin kendine ait istasyonlarda toplam satışlarının yüzde 15΄ini geçemeyeceğini güvence altına almıştır. Böylelikle bayiler olası bir COCO gelişmesine karşı Kanun desteğiyle korundu. İntifaların konuşulduğu gibi 5 veya 5+3΄e düşürülmesi peşinden bu yüzde 15 sınırlamasının da kalkmasını getirecek. Bunu biz değil Rekabet Kurumu yetkilileri sık sık dile getiriyor. Yüzde 15 sınırlaması kalkarsa… Onun da sonuçları net… Dağıtım şirketleri 5 yıl için büyük şehirlerde, ana yollarda rekor transfer ücreti veya intifa ücreti vermek yerine istasyonları direkt satın almaya yönelecek. Belki intifaların düşmesini takip eden 4 - 5 yılda bazı bayiler zafer sarhoşluğuyla daldan dala konacaklardır. Ama piyasa oturdukça 15 yıllık intifalara göre çok düşük kalan yeni intifa rakamları bayiyi bu işten direkt soğutacaktır. Önce kendimize dürüst olalım… Bayiler için akaryakıt bayiliğinin en heyecanlı ve katma değer yaratan tarafı intifa antlaşmaları sırasındaki dağıtım şirketiyle olan pazarlığıdır. Her şey de olan Avrupa, Amerika hayranlığımız akaryakıt sektöründe de sonunda sistemin değişmesi aşamasına gelmiştir. Bunun sonu bellidir. Bunun sonu COCO΄dur… Ama inanın bunun sonu DODO değildir…   Sertaç Komsuoğlu

Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.