09:35 | 06.Mayıs.2022
Herkesin malumu, geçtiğimiz yıl Vergi Usul Kanunu’nda yapılan
değişiklikle petrol ve LPG piyasalarında teminat uygulaması getirildi. Buna
göre petrol piyasasında dağıtıcı, madeni yağ ve bayilik lisansı sahipleriyle,
LPG piyasasında dağıtıcı ve otogaz bayilik lisansı sahipleri, çeşitli
kategorilerde teminat verme zorunluluğunu haiz oldular.
Tabi burada bir taraftan bu
sektörde kurallı ve disiplinli bir şekilde uzun vadeli faaliyette bulunmaya
yeterli sermaye gücü olmayan kişi ve kurumların sektörün girişine mani olunması
gibi bir amaç güdülse de asıl amaç, herhangi bir kuralsızlık durumunda kamunun
ÖTV ve KDV’den doğan zararının tahsilat işleminin sağlıklı bir şekilde
gerçekleştirilmesiydi. Aslına bakarsanız, bu uygulama sektörün bir bölümü
tarafından daha önceden de talep edilen ve desteklenen bir uygulamaydı. Ancak
Kanun çıktıktan sonra, teminat miktarlarının yüksekliği tepki çekti.
Teminat miktarları gerçekten
yüksek. Teminatların brüt satışlar üzerinden hesaplanıyor olması, maliyeti daha
da yükseltiyor. Teminatın finansman maliyetini düşündüğümüzde, toplam maliyet
bir hayli yükseliyor. Ancak teminat miktarlarının yüksek olmasının da dayandığı
bir temel var. O da cezaların yüksekliği. Yani ödenmeyen bir cezayı teminat
yoluyla tahsil etmek zorunda kaldığınızda, teminatın da en az cezalar kadar
yüksek olması gerektiği sonucuna ulaşılıyor.
Aslında burada, yine kuralsız
oyuncuları cezalandırmak için gerekli düzenlemelerin yapılması sonucu, dürüst
ve kurallı oyuncuların da maliyet altına girdiği bir uygulamayla karşı karşıya
kalmış oluyoruz. Maalesef, buna yönelik her düzenleme, dürüst oyunculara da
maliyet olarak geri dönüyor.
Kuralsız oyuncular olmasaydı
ulusal marker da olmaz, sektör ulusal marker maliyetine katlanmazdı.
Kuralsız oyuncular olmasaydı
otomasyon sistemi de olmaz, sektör otomasyon maliyetine katlanmazdı.
Kuralsız oyuncular olmasaydı
her pompada yazar kasa olmaz, sektör yazar kasa maliyetine katlanmazdı.
Bu liste uzar gider.
Neyse biz konumuza dönelim.
Öncelikle şunu vurgulamakta
fayda var. Teminat uygulamasının muhatabı, birçoklarının sandığı gibi EPDK
değil, Gelir İdaresi Başkanlığı ve vergi daireleri. Lisans sahiplerinin
teminatlarını verecekleri yer de vergi daireleri, uygulamayı takip edecek olan
kurum da vergi daireleri. Peki, EPDK’nın rolü ne? Vergi daireleri, teminatını
vermeyen lisans sahiplerini EPDK’ya bildirecek, EPDK da o lisans sahibinin
faaliyetini geçici olarak durduracak. Teminat yatırılınca vergi daireleri
tekrar EPDK’ya bildirecek, EPDK da faaliyete izin verecek. Bu uygulamada
EPDK’nın tek rolü bu.
Şimdi, bu noktada yazımızın
başlığına gelelim. Aman dikkat diyoruz. Çünkü 2 Eylül 2021’den önce faaliyette
bulunan lisans sahiplerine teminatlarını vermeleri için 31 Mayıs 2022’ye kadar
süre verilmişti. Ancak bu sürenin bitimine bir ay kala, henüz teminatını
yatırmayan çok sayıda bayinin olduğu bilgisi geliyor. Tekrar söylüyorum,
teminatı vermemenin sonucu, özel usulsüzlük cezası ama asıl ceza faaliyet
gösterememek. Yani ‘kapanmak’… Biliyorum bu ekonomik koşullar altında hele de
Anadolu’daki bir bayi için bu teminatları vermek büyük külfet, ancak şu an için
bunu yapmanın dışında bir çözüm yok. Sektörün sivil toplum örgütlerinin konuyla
ilgili girişimleri devam ediyor. Ancak görünen o ki, 31 Mayıs itibariyle
teminatlarını vermeyenler, 1 Haziran itibariyle faaliyetlerine ara vermek
zorunda kalacaklar. Bunu, yeni açılan ve bir ay içinde teminatını yatırmadığı için
faaliyetlerine ara vermek zorunda kalan istasyonlardan çok net görüyoruz. Şimdi
birkaç madde halinde teminat konusunu inceleyelim…
Teminatlar ne zaman verilecek?
Teminat kapsamına giren lisans
sahipleri, 2 Eylül 2021’den önce faaliyette bulunuyorlarsa 31 Mayıs 2022’ye
kadar teminatlarını vermek zorundalar. 2 Eylül 2021’den sonra lisans alanlar
ise, lisans tarihlerinden en geç bir ay sonra teminatlarını vermek zorundalar.
Kimler ne kadar teminat
ödeyecek?
Petrol piyasasında 2 Eylül
2021’den önce faaliyeti devam edenler, 130 milyon TL’yi geçmemek üzere bir
önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının yüzde 1’i kadar.
Petrol piyasasında 2 Eylül
2021’den sonra lisans alan her dağıtıcı, lisans tarihinden itibaren bir ay
içinde: 2022 yılı için 26 milyon TL.
Petrol piyasasında 2 Eylül
2021’den sonra madeni yağ ve bayilik lisansı alanlar: 2022 yılı için 1 milyon
300 bin TL.
LPG piyasasında 2 Eylül
2021’den sonra lisans alan her dağıtıcı (sadece LPG dağıtıcı lisansı varsa),
lisans tarihinden itibaren bir ay içinde: 2022 yılı için 6,5 milyon TL.
LPG piyasasında 2 Eylül
2021’den sonra lisans alan her müstakil otogaz bayisi: 2022 yılı için 650 bin
TL.
LPG piyasasında 2 Eylül
2021’den önce faaliyeti devam eden her dağıtıcı ve müstakil otogaz bayisinin
bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının yüzde 0,5’i kadar.
Uyumu mükellef istisnası
nedir?
2 Eylül 2021’den önce
faaliyette bulunan lisans sahiplerinden, Gelir Vergisi Kanunu uyarınca ‘uyumlu
mükellef’ kapsamına girenler, tüm bu teminatların beşte birini verecekler.
Peki, ‘uyumlu mükellef’ istisnasından yararlanmak için gerekli şartlar neler:
Son üç yılın vergi
beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması.
Vergi beyannamelerindeki vergi
türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat
bulunmaması.
İndirimin hesaplanacağı
beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, ondan önceki son iki yılın vergi
beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması, ayrıca vergi
aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde
vadesi geçmiş borcunun bulunmaması.
Neler teminat olarak
verilebilir?
Para,
Bankalar tarafından verilen
teminat mektupları,
Devlet iç borçlanma senetleri
veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler,
Gayrimenkuller
(Gayrimenkullerin teminat olarak kabul edilebilmesi için, bunlar üzerinde
herhangi bir şerh, haciz, ipotek, intifa hakkı, şufa hakkı, irtifak hakkı, vefa
hakları bulunmaması şartı aranıyor.)
Kaynak :
Petroturk / Emin Kaya
Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.
Yıllar | Oca. | Şub. | Mar. | Nis. | May. | Haz. | Tem. | Ağu. | Eyl. | Eki. | Kas. | Ara. |
2024 | 35 | 40 | 30 | 11 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
2023 | 46 | 37 | 55 | 111 | 55 | 43 | 50 | 52 | 48 | 44 | 24 | 35 |
2022 | 80 | 89 | 110 | 58 | 77 | 91 | 54 | 50 | 49 | 62 | 60 | 59 |
2021 | 34 | 41 | 62 | 51 | 43 | 41 | 36 | 40 | 51 | 59 | 41 | 58 |
2020 | 13 | 7 | 28 | 71 | 51 | 38 | 27 | 14 | 29 | 32 | 41 | 43 |
2019 | 26 | 25 | 25 | 18 | 15 | 27 | 15 | 22 | 24 | 21 | 17 | 20 |
2018 | 17 | 30 | 22 | 13 | 32 | 19 | 20 | 19 | 41 | 43 | 46 | 37 |
2017 | 23 | 17 | 34 | 17 | 23 | 29 | 27 | 27 | 24 | 31 | 28 | 27 |
2016 | 23 | 34 | 21 | 41 | 27 | 29 | 7 | 25 | 13 | 27 | 26 | 26 |
2015 | 18 | 19 | 30 | 25 | 5 | 23 | 21 | 29 | 13 | 21 | 8 | 30 |
2014 | 18 | 13 | 21 | 19 | 18 | 13 | 9 | 15 | 9 | 11 | 22 | 23 |
2013 | 20 | 16 | 23 | 24 | 22 | 29 | 22 | 20 | 17 | 20 | 18 | 23 |
2012 | 22 | 34 | 49 | 30 | 24 | 27 | 26 | 23 | 13 | 17 | 9 | 25 |
2011 | 9 | 6 | 11 | 12 | 8 | 18 | 18 | 8 | 4 | 11 | 18 | 16 |
2010 | 14 | 14 | 15 | 10 | 8 | 7 | 14 | 5 | 12 | 4 | 7 | 26 |
2009 | 16 | 23 | 23 | 17 | 26 | 41 | 51 | 38 | 17 | 28 | 31 | 23 |
2008 | 3 | 5 | 3 | 2 | 2 | 8 | 7 | 11 | 8 | 17 | 28 | 15 |