21 Kasım 2024 Perşembe

MEVZUAT

Ana Sayfa / Mevzuat / PETROL PİYASASI YÖNETMELİKLER

PETROL PİYASASI TARİFELER YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; petrol piyasasında Kurum onayına tabi tarifelerin hazırlanması, incelenmesi, değerlendirilmesi ve onaylanması ile bildirime tabi tarifelerin Kuruma bildirimine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.

Kapsam

Madde 2- Bu Yönetmelik;

a) Lisans sahiplerince hazırlanarak Kurul onayını müteakip uygulanacak olan; iletim lisansı kapsamında yürütülen taşıma faaliyetine ilişkin iletim tarifesi ile iletim hatlarıyla bağlantılı depolama tesislerindeki lisanslı depolama faaliyetine ilişkin onaya tabi depolama tarifelerine,

b) Lisans sahiplerince hazırlanarak;

1) Kuruma bildirim sonrası uygulanacak olan; işleme ve iletim hatları ile bağlantılı olmayan lisanslı depolama faaliyetlerine ilişkin tarifelere,

2) Kuruma bildirilerek uygulanacak olan; rafinerici ve dağıtıcı lisansı kapsamında yapılan piyasa faaliyetlerine ilişkin tarifelere,

c) Bayilik lisansı sahiplerince ilan edilmek suretiyle uygulanacak olan tarifelere,

ilişkin usul ve esasları kapsar.

Hukuki Dayanak

Madde 3- Bu Yönetmelik, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

1) Kanun: 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununu,

2) Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,

3) Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,

4) Başkan: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanını,

5) İletim: Boru hattı vasıtasıyla petrolün taşınması işlemini (üreticilerin rafineriye veya iletim hattına ulaşan boru hatları ile tesislerin bünyesinde yer alan boru hatları hariç),

6)İletim tarifesi: İletim lisansı kapsamında yürütülen faaliyete ilişkin tarifeyi,

7) İlgili mevzuat: Petrol piyasasına ilişkin Kanun, yönetmelik, lisans, tebliğ, genelge ve Kurul kararlarını,

8) Lisanslı depolama: Piyasa faaliyetinde bulunanların stok ve işletme ihtiyaçlarını gidermek üzere başkasının mülkiyetindeki petrolün depolanması işlemini,

9)Onaya tabi depolama tarifesi: Lisansa konu iletim hatlarıyla bağlantılı depolama tesislerinde yürütülen lisanslı depolama faaliyetine ilişkin tarifeyi,

10) Piyasa: Petrolün temini ve satışı, rafinajı, işlenmesi, depolanması, iletimi, ihrakiye teslimi, taşınması, dağıtımı, bayiliği, kullanımı ve bunlarla ilişkili iş ve işlemlerden oluşan piyasayı,

11) Tarife: Petrolün rafinajı, dağıtımı, iletimi, depolanması, taşınması, işlenmesi ve satışı ile bunlara dair hizmetlere ilişkin fiyat, hüküm ve şartları içeren düzenlemeleri veya lisans sahibi kişiler tarafından oluşturulan fiyat listelerini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Onaya Tabi Tarifeler

Tarife Başvurusu

Madde 5- İletim ve onaya tabi depolama tarifelerine ilişkin olarak, lisansa konu her bir tesis için ayrı ayrı olmak üzere; lisans sahiplerince hazırlanacak tarife önerileri; aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler ile birlikte her yıl Ekim ayının sonuna kadar Kuruma sunulur:

a) Ek-1’deki “Tarife Önerisi Formu”na uygun olarak bir önceki yıl için gerçekleşen, cari yıl için tahmini ve gelecek yıl için öngörülen işletme giderleri ile ilgili bilgi ve belgeler,

b) İletilecek veya depolanacak petrolün gravitesi ile kükürt, tuz, su ve tortu miktarları gibi nitelik bilgileri, kurulu kapasite, fire payı gibi tesis bilgileri, yükleme ve teslim noktası, ödeme koşulları, tenzilatlar gibi hizmet bilgileri ile Kurumun isteyeceği diğer bilgi ve belgeler,

c) Tarife önerisinin oluşumuna ilişkin açıklamalar.

İletim ve depolama lisansı başvuruları kapsamında, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan bilgi ve belgeler de Kuruma sunulur. Lisans verilmesi ile birlikte, iletim ve onaya tabi depolama tarifeleri de onaylanır. Bu şekilde onaylanan tarife cari yılın 31 Aralık tarihine kadar geçerli olur.

İnceleme-Değerlendirme ve Tarife Onayı

Madde 6- Tarife başvurusunun inceleme ve değerlendirmeye alınabilmesi için usulüne uygun olarak yapılması zorunludur. Eksiklikler içeren tarife başvuruları lisans sahibine yazılı olarak bildirilerek, tarife önerisini yeniden hazırlaması için on iş günü süre verilir. Tarife önerisinin süresinde yenilenmemesi halinde 12 nci madde hükümleri uygulanır.

İnceleme ve değerlendirmeye alınan tarife önerisi, başvurunun eksiksiz olarak yapılması durumunda otuz gün içerisinde Kurulca karara bağlanır. Tarifenin onaylanması halinde, onaylanan tarife, takip eden yılın 1 Ocak - 31 Aralık tarihleri arasını kapsayan tarife dönemi için geçerli olur. Onaylanan tarife Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle duyurulur.

Piyasa faaliyetine yıl içinde başlanması halinde, inceleme ve değerlendirmeye alınan tarife önerisi, başvurunun eksiksiz olarak yapılması durumunda otuz gün içerisinde Kurulca karara bağlanır. Tarifenin onaylanması halinde, onaylanan tarife cari yılın 31 Aralık tarihine kadar geçerli olur. Onaylanan tarife, Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle duyurulur ve takip eden ayın başından itibaren uygulanır.

Tarife önerisinin uygun bulunmaması halinde, ret gerekçeleri lisans sahibine yazılı olarak bildirilerek, tarife önerisini yeniden hazırlaması için on iş günü ek süre verilir. Ek süre içerisinde verilen yeni tarife önerisinin de onaylanmaması halinde 12 nci madde hükümleri uygulanır.

Kurum, gerekli gördüğü her türlü ek bilgi ve belgeyi lisans sahiplerinden isteyebilir ve lisans sahiplerini doğrudan görüşmeye çağırabilir.

Kurulun onayladığı tarifelerin hüküm ve şartları, bu tarifelere tabi olan tüm gerçek ve tüzel kişileri bağlar.

Tarifelendirmeye Esas Fiyatlandırma Yöntemi

Madde 7- Onaya tabi tarifelerin hesaplanmasında yıllık gelir tavanı yöntemi uygulanır. Tarife önerileri; enflasyon etkisi dikkate alınmaksızın, tarife önerisinin yapıldığı tarihteki sabit fiyatlar bazında, finansman giderleri hariç olmak üzere sabit ve değişken maliyetlerin karşılanması ve yatırımların sürdürülmesi için makul bir getiri elde edilmesine imkan verilecek şekilde hesaplanır.

Tarife önerisinde, lisansa konu faaliyet ile ilişkili olmayan hiçbir unsur yer alamaz ve farklı faaliyetler arasında çapraz sübvansiyona yer verilemez. Lisans sahibi tarafından ilgili mevzuat ve/veya diğer mevzuat çerçevesinde ödenen her türlü para cezası, gecikme faizi gibi mali yaptırımlara ilişkin harcamalar, hazırlanacak tarife önerisinde maliyet unsuru olarak gösterilemez.

Tarife önerisinin, eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin, iletim mesafesi, depolama süresi, iletilen ve/veya depolanan petrolün miktarı ve özelliklerine göre oluşturulması esastır.

Tarife Değişikliği

Madde 8- Lisans sahibinin talebi üzerine veya aşağıdaki hallerde, onaylanmış tarifede değişiklik yapılması için inceleme ve değerlendirme yapılabilir:

a) İlgili mevzuat ve/veya diğer mevzuat hükümlerinde, onaylanmış tarifeleri etkileyebilecek değişikliklerin olması,

b) Lisans tadillerinin, onaylanmış tarifeleri etkileyebilecek değişikliklere yol açması,

c) İlgili mevzuatta belirtilen mücbir sebeplerin gerçekleşmesi.

Kurum tarafından bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılan inceleme ve değerlendirme sonuçları Kurul Kararını takiben işleme konulur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Bildirime ve İlana Tabi Tarifeler

Bildirime Tabi Tarifeler

Madde 9- (Değişik: 09.12.2005, Sayı: 26018, Md.1) İşleme ve iletim hatları ile bağlantılı olmayan lisanslı depolama faaliyetlerine ilişkin tarifeler ile rafinerici ve dağıtıcı lisans sahiplerinin tavan fiyat tarifelerindeki değişiklikler Kuruma bildirildikten sonra uygulanır.

Bildirime tabi tarifeler onay gerektirmez.

İlana Tabi Tarifeler

Madde 10- İlana tabi tarifeler; bayilik lisansı sahipleri tarafından akaryakıt istasyonlarında görünür şekilde yerleştirilmiş panolarda, akaryakıt tavan fiyatları olarak ilan edilmek suretiyle uygulanIr.

İlana tabi tarifeler onay ve bildirim gerektirmez.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Diğer Hükümler

Yerli Üretim Ham Petrol Fiyatına İlişkin Uyuşmazlıklar

Madde 11- Yerli ham petrol üreticileri ile rafinerici lisansı sahipleri arasındaki yerli ham petrol fiyatına ilişkin uyuşmazlıklar ile ilgili olarak, başvuru üzerine Kurum tarafından inceleme ve değerlendirme başlatılır. Kurum, gerekli gördüğü her türlü bilgi ve belgeyi taraflardan isteyebilir ve tarafları doğrudan görüşmeye çağırabilir. Uyuşmazlık, inceleme ve değerlendirme sonrasında Kurul Kararı ile en geç otuz gün içerisinde tarafları bağlayacak şekilde sonuçlandırılır.

Uyuşmazlık sonuçlanana kadar rafinerici lisansı sahipleri teklif ettiği fiyattan yerli ham petrolü almaya devam eder.

Piyasaya Müdahale

Madde 12- Piyasada faaliyetleri veya rekabeti engelleme, bozma veya kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran veya doğurabilecek nitelikte anlaşma veya eylemlerin piyasa düzenini bozucu etkiler oluşturması halinde, Kurum; gerekli işlemlerin başlatılmasıyla birlikte, her seferinde iki ayı aşmamak üzere, faaliyetlerin her aşamasında, bölgesel veya ulusal düzeyde uygulanmak için taban ve/veya tavan fiyat tespit edebilir. Bu durumda, gerekli tedbirlerin alınmasına ilişkin olarak ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Geçici ve Son Hükümler

Geçici Madde 1- Kanunun yürürlüğe girmesinden önce; 6326 sayılı Petrol Kanununa göre belge sahibi olan iletim ve bu hatlarla bağlantılı depolama faaliyetlerini yürüten gerçek ve tüzel kişilerin; ilgili mevzuat kapsamında tanınan hak ve menfaatleri ile yükümlülüklerine ilişkin hükümler, Kanunda belirlenen süre ve esaslar dahilinde faaliyeti ile ilgili lisans verilinceye kadar saklıdır.

Yürürlük

Madde 13- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 14- Bu Yönetmelik hükümlerini Başkan yürütür.

(17/07/ 2004 tarihli ve 25525 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)