Kasım 11.2024 | 09:07
Hazine
ve Maliye Bakanlığı, yaptığı mevzuat düzenlemeleri ve saha denetimleriyle
akaryakıt piyasasındaki kayıp ve kaçağın önüne geçiyor. Yılın 10 ayında
akaryakıt ve LPG istasyonlarında 4 bin 475 mükellefi ve 53 bin 396 pompada
bulunan 293 bin 966 tabanca denetlendi.
Bakanlık
tarafından duyurulan vergi borçluları listesinde çok sayıda akaryakıt firmasının
yer alması, bu sektördeki kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla yürütülen
mücadelenin önemini ortaya koydu.
Bakanlıktan
edinilen bilgilere göre, Gelir İdaresi Başkanlığı, ilgili kurumlarla işbirliği
halinde akaryakıt piyasasındaki kayıt dışılıkla mücadele için pek çok adım
attı.
Buna
göre, akaryakıt istasyonlarındaki pompalara ödeme kaydedici cihaz bağlanmasına
ilişkin ilk düzenleme 2003 yılında yapıldı. Zamanla bu önleme yönelik
suiistimallerin ortaya çıkması üzerine yeni tedbirler devreye alındı.
Başkanlık
ilk olarak akaryakıt istasyonlarındaki ödeme kaydedici cihazların güvenlik
düzeyini artırdı. Bu cihazlar, dışarıdan müdahale edilemeyen ve anlık bilgi
paylaşımı yapabilen yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlarla değiştirildi.
Böylece cihazlara dışarıdan müdahale edilmesi önlendi. Akaryakıt
istasyonlarında yapılan tüm satışlara ait bilgilerin de anlık olarak Başkanlığa
iletilmesine başlandı.
Bu
süreçte, akaryakıt piyasasına ilişkin önemli yasal
düzenlemeler de yapıldı. Buna göre, faturaların malın teslim
edildiği ya da hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesi sağlandı.
Teminat
uygulaması getirildi
Akaryakıt
piyasasında faaliyette bulunan dağıtıcı ve bayilerden ilk kez lisans alacaklar
ile faaliyetlerine devam edenlerden teminat alınmasına başlandı ve teminat
verilmediği durumlarda faaliyetin durdurulması yönünde düzenleme yapıldı.
Bu
uygulama sektörün mali olarak daha yeterli hale getirilmesine katkı
sağladı. Bu adımla, 2018 yılında 120 civarında olan dağıtıcı lisansı sahibi
sayısı 35΄e düştü.
Dışarıdan
müdahaleyle satışların kayıt altına alınmasının engellenmesi, verilerin
değiştirilmesi, silinmesi veya ilgili kurumlara bilgi gönderilmesinin
engellenmesi veya yanlış bilgi gönderilmesi vergi kaçakçılığı suçu kapsamına
alındı.
Satışların
kayıt dışı bırakılması amacıyla sistemlere yapılan müdahaleler ve kaçakçılık fiili
olarak tanımlandı ve bu fiillere 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası getirildi.
Bu
durumda lisansın iptal edilmesi, geçici durdurma kararı verilmesi, bu kapsamda
verilen idari para cezası ödenmedikçe lisansa konu tesis için lisans
verilmemesi yönünde düzenlemeye gidildi.
Saha
denetimleri yapıldı
Lisans
başvurusu, tadili veya süre uzatımı taleplerinin yerine getirilmesi için Sosyal
Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile vergi
dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmaması şartı getirildi. Böylece prim,
idari para cezası ya da vergi borcu olanların başvuru ve taleplerinin ancak
borçlarının ödenmesi durumunda yerine getirilmesi sağlandı.
Dağıtıcıların
aldığı akaryakıtı bir başka dağıtıcıya satamaması da öngörüldü.
Ayrıca,
sektöre faturanın malın teslim edildiği anda düzenlenmesi zorunluluğu da
getirildi.
Akaryakıt
piyasasına ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) da önemli
tedbirler aldı. Bayi denetim sisteminin kurulması, uygulanması, bakım ve
onarımı için başvuruda bulunan tüzel kişilerin Kurum tarafından
yetkilendirilmesine ilişkin önlem alındı.
Saha
denetimleriyle de sektör yakından izleniyor. Bu yılın 10 ayında akaryakıt
ve LPG istasyonlarında
4 bin 475 mükellef ile 53 bin 396 pompada bulunan 293 bin 966 tabanca
denetlendi.
Ulusal
Taşıt Tanıma Sistemi΄ne geçilecek
Gelir
İdaresi Başkanlığı, son olarak akaryakıt alımı sırasında taşıtların plaka
bilgisinin yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik iletilmesini
sağlayacak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi΄ne (UTTS) ilişkin düzenleme yaptı.
Sistemle,
akaryakıt alımı yapacak taşıtların plakaları elle yazılmadan sistem
kapsamındaki bileşenler ile ödeme kaydedici cihazlara otomatik yansıyacak
ve yakıt alan
taşıttan başka bir taşıtın plakasına fiş düzenlenmesi önlenecek.
Sistem,
vergi mükelleflerinin işte kullandıkları taşıtlar için yapılacak akaryakıt ve
LPG alımlarında 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren zorunlu olacak. Ayrıca, 1
Temmuz 2025 tarihinden itibaren ilk defa iktisap edilecek sıfır taşıtlar kayıt
ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde özel taşıt tanıma sistemi
kullanan taşıtlar da 30 Haziran 2025 tarihine kadar UTTS kapsamına dahil
olacak.
"Vergi
kaybının önlenmesi için önemli bir adım olacak"
Hazine
ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de akaryakıt piyasasında rekabet
eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomiyle etkin şekilde mücadele edilmesi
amacıyla birçok düzenleme ve çalışmayı hayata geçirdiklerini anımsatarak,
"Yapılan tüm bu çalışmalar neticesinde akaryakıt piyasasındaki
suistimaller ve kanuna aykırı fiiller büyük ölçüde önlendi. Son olarak
kısa süre içinde Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi΄nin devreye alınmasıyla elle plaka
girişi ve bu sayede usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek akaryakıt
istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için önemli bir adım atılmış
olacak" dedi.
Uygulama
kapsamına girecek tüm kesimlere yönelik hatırlatmada bulunan Şimşek,
"Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, yıl sonuna kadar en az bir
pompa ünitesini sisteme uyumlu hale getirmesi gerekiyor. Akaryakıt
istasyonlarının, bu sistemin kurulması ve işletilmesi sürecinde gereken her
türlü desteği vermesi önem taşıyor. Sistem kapsamında yapılmış bağlantıların
korunması ve sistemin sürekli çevrim içi bağlantılı olmasının sorumluluğu
akaryakıt istasyonu işleten mükellefe ait olacak" ifadelerini kullandı.
trthaber.com/haber/ekonomi
Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.
Yıllar | Oca. | Şub. | Mar. | Nis. | May. | Haz. | Tem. | Ağu. | Eyl. | Eki. | Kas. | Ara. |
2024 | 35 | 40 | 30 | 20 | 32 | 21 | 23 | 29 | 32 | 31 | 23 | 0 |
2023 | 46 | 37 | 55 | 111 | 55 | 43 | 50 | 52 | 48 | 44 | 24 | 35 |
2022 | 80 | 89 | 110 | 58 | 77 | 91 | 54 | 50 | 49 | 62 | 60 | 59 |
2021 | 34 | 41 | 62 | 51 | 43 | 41 | 36 | 40 | 51 | 59 | 41 | 58 |
2020 | 13 | 7 | 28 | 71 | 51 | 38 | 27 | 14 | 29 | 32 | 41 | 43 |
2019 | 26 | 25 | 25 | 18 | 15 | 27 | 15 | 22 | 24 | 21 | 17 | 20 |
2018 | 17 | 30 | 22 | 13 | 32 | 19 | 20 | 19 | 41 | 43 | 46 | 37 |
2017 | 23 | 17 | 34 | 17 | 23 | 29 | 27 | 27 | 24 | 31 | 28 | 27 |
2016 | 23 | 34 | 21 | 41 | 27 | 29 | 7 | 25 | 13 | 27 | 26 | 26 |
2015 | 18 | 19 | 30 | 25 | 5 | 23 | 21 | 29 | 13 | 21 | 8 | 30 |
2014 | 18 | 13 | 21 | 19 | 18 | 13 | 9 | 15 | 9 | 11 | 22 | 23 |
2013 | 20 | 16 | 23 | 24 | 22 | 29 | 22 | 20 | 17 | 20 | 18 | 23 |
2012 | 22 | 34 | 49 | 30 | 24 | 27 | 26 | 23 | 13 | 17 | 9 | 25 |
2011 | 9 | 6 | 11 | 12 | 8 | 18 | 18 | 8 | 4 | 11 | 18 | 16 |
2010 | 14 | 14 | 15 | 10 | 8 | 7 | 14 | 5 | 12 | 4 | 7 | 26 |
2009 | 16 | 23 | 23 | 17 | 26 | 41 | 51 | 38 | 17 | 28 | 31 | 23 |
2008 | 3 | 5 | 3 | 2 | 2 | 8 | 7 | 11 | 8 | 17 | 28 | 15 |